Waar moet je tijdens de zwangerschap op letten?

Je bent zwanger en wilt alleen het beste voor je baby. Veel dingen die voorheen nog normaal waren, lijken nu plotseling riskant en je vraagt je af: mag ik dat?

Geen nood, je hoeft je niet compleet in bubbeltjesplastic in te pakken, maar er is wel een aantal dingen waar je even goed op moet letten. Lees verder en ontdek de do’s en don’ts tijdens je zwangerschap.

Doen tijdens je zwangerschap

Foliumzuur innemen

Foliumzuur is belangrijk bij alle processen rond celdeling en groei, en is daarom vooral tijdens de zwangerschap essentieel. In de regel heb je hiervan meer nodig dan je uit voeding kunt halen. Daarom is het verstandig om vanaf het begin van je zwangerschap foliumzuur te slikken (of zelfs al daarvoor, zodra je van plan bent om een kindje te krijgen).

Let op gezonde voeding

Zodra je zwanger bent, eet je de komende tijd niet meer alleen. Je kleine ontdekkingsreiziger in spe prikt een vorkje mee en wordt gevoed via de navelstreng. Zo krijgt je kindje tijdens de zwangerschap alle belangrijke voedingsstoffen binnen. Het devies luidt: “niet twee keer zo veel, maar twee keer zo goed”.

Controleer je vaccinaties

Zodra je weet dat je zwanger bent, is het slim om even een bezoek te brengen aan je huisarts om je inentingen na te lopen en je vaccinatieboekje te bekijken. Overweeg bijvoorbeeld een griepprik wanneer je zwanger bent. Zo voorkom je dat je ziek wordt en eventueel jezelf en je kindje in gevaar brengt.

Sport

Wanneer je zwanger bent, kun je gewoon blijven sporten. Dat is zelfs goed voor jou en je baby. Regelmatig bewegen tijdens de zwangerschap houdt namelijk de bloedsomloop op gang en voorkomt veel zwangerschapsklachten.

Seks

Ben je zwanger en heb je zin in seks? Ga dan gerust je gang. Wanneer jij blij wordt van intimiteit, dan doe je je baby ook zeker geen kwaad. Door het knuffelhormoon oxytocine, dat ook weeën opwekt, beweren bovendien veel moeders dat seks de geboorte ingeleid heeft. En maak je maar niet druk, dat is geen reden om seks tijdens de zwangerschap tot de laatste week uit te stellen: dit effect treedt pas op wanneer je lichaam en de baby er klaar voor zijn. Let op: bij bloedingen of pijn tijdens de seks is het wel goed om even langs te gaan bij je arts of verloskundige.

Rust en ontspanning

Je lichaam is behoorlijk aan het presteren. Reden genoeg dus voor een extra pauze. Vind je een massage heerlijk? Goed nieuws, dat is tijdens de zwangerschap gewoon mogelijk. Er is wel een kanttekening: in de laatste weken van je zwangerschap is een massage terwijl je op je rug ligt niet meer zo slim. Sowieso laat je je buik idealiter slechts heel licht masseren, om vroegtijdige weeën uit de weg te gaan. Sommige masseurs of verloskundigen bieden speciale zwangerschapsmassages aan, die volledig op jouw zwangere lichaam zijn afgestemd.

Met de benen omhoog

Voetjes van de vloer, maar niet op de dansvloer. Wanneer je je benen af en toe even naar boven uitstrekt en daarbij veel drinkt, dan kun je zware benen, trombose en vervelende spataderen tijdens de zwangerschap vermijden. Ook drukkousen of compressiekousen doen wonderen voor je benen.

Mondhygiëne

Tijdens de zwangerschap gieren de hormonen door je lijf, en dat zorgt voor meer doorbloeding. Dat heeft ook invloed op je tandvlees, wat daardoor sneller kan ontsteken. Haal een zachte tandenborstel in huis en poets je tanden regelmatig.

Heb je tijdens de eerste maanden van je zwangerschap last van misselijkheid en moet je overgeven? Dan is het raadzaam om het tandenpoetsen een half uurtje uit te stellen. Zo wordt het maagzuur in je mond geneutraliseerd en doe je minder een aanslag op het gevoelige tandsteen.

De kraamperiode voorbereiden

In de eerste weken na de bevalling kunnen jij en je partner rustig kennismaken met jullie kleine ontdekkingsreiziger en raken jullie langzaam gewend aan het nieuwe ritme met het kersverse gezinslid. Koken, wassen en andere huishoudelijke taken lijken even naar de achtergrond te verdwijnen. Reden genoeg om gehoor te geven aan je nestdrang en alles voor te bereiden op de komst van je kleintje. Zo kun je alvast enkele lekkere en gezonde maaltijden voorbereiden.

Liever niet doen tijdens je zwangerschap

Alcohol en nicotine

Al in kleine hoeveelheden kunnen alcohol en nicotine tijdens je zwangerschap de groei van je baby belemmeren en zijn of haar ontwikkeling negatief beïnvloeden. Ben je zwanger, dan rook je dus geen sigaretten en drink je geen alcoholische dranken.

Te veel zon

Door de verandering van je hormoonhuishouding is je huid sneller geneigd pigmentvlekken te ontwikkelen en te verbranden. Bovendien wordt beweerd dat zon foliumzuur afbreekt, wat nu juist zo belangrijk is voor de ontwikkeling van je kindje. Smeer je daarom goed in met zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor en ga op een zomerse dag liever in de schaduw zitten dan in de volle zon.

Te veel koffie

Kan jouw dag niet beginnen zonder een heerlijk bakje koffie, ook tijdens de zwangerschap? Geen zorgen, die mag je gewoon blijven drinken. Let er wel op dat je niet meer 200 milligram cafeïne per dag binnenkrijgt. Drink je meer koffie tijdens je zwangerschap, dan kan dit negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van je kind. Ook thee kun je gewoon blijven drinken, maar ook hier geldt niet meer dan 3 à 4 koppen per dag. Let op: ook in groene thee zit veel cafeïne, dus drink ook hier niet te veel van. Kruidenthee, gemberthee en muntthee bevatten geen cafeïne, en daarvan kun je dus zo veel drinken als je wilt.

Lange tijd zitten

Vooral wanneer je buik groter wordt, treden in de zwangerschap tijdens langere periodes stilzitten mogelijk rugklachten op. Zorg er daarom voor dat je regelmatig even beweegt of opstaat en een rondje door de kamer loopt. Je verloskundige laat je graag enkele oefeningen voor je zwangerschap zien die goed zijn voor je lichaam en je bloedsomloop weer op gang brengen.

Hectiek en stress

Je zult merken dat je sommige situaties niet meer zo goed aankunt dan voorheen. Ook reageer je tijdens de zwangerschap emotioneel en lichamelijk vaak heftiger op prikkels. Zo af en toe een drukke dag is geen probleem, maar constante stress kan een negatieve invloed hebben op je kindje. Probeer daarom tijdens je zwangerschap stress en drukte te vermijden. Wil je weten hoe? Scrol nog maar even omhoog naar het punt ‘rust en ontspanning’.

Kattenbak verschonen

Inderdaad, dit is geen excuus om vervelende klusjes op je partner af te schuiven, maar via katten, en vooral hun uitwerpselen, kun je besmet raken met toxoplasmose, die voor je kind heel gevaarlijk kan zijn. Je arts kan aan de hand van een bloedtest bepalen of je deze infectie in het verleden al eens op hebt gelopen en je dus immuun bent. Indien dat niet het geval is, kun je je viervoeter inenten.

Bepaalde medicijnen slikken

Sommige medicijnen kunnen tijdens je zwangerschap een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van je kindje. Daar hoort bijvoorbeeld ook neusspray bij, die door de vernauwende werking op je bloedvaten ook de baarmoeder kan aantasten en zo in het ergste geval zelfs weeën kan opwekken. Ben je zwanger en wil je toch neusspray gebruiken, dan kies je voor oplossingen met zout of zeewater, dexpanthenol of speciale ingrediënten die de zwangerschap ongemoeid laten. Vraag advies aan je arts welke medicijnen je tijdens de zwangerschap veilig kunt gebruiken en welke je beter even laat staan.

Dieet

Het is even wennen: je veranderende lichaam en het gewicht op de weegschaal. Een dieet tijdens je zwangerschap is echter een slecht idee. Je lichaam voorziet je kindje van alle belangrijke voedingsstoffen dat het nodig heeft voor de ontwikkeling. Verander je je voedingspatroon, dan kan het zijn dat belangrijke vitamines en mineralen wegvallen. Een gezonde toename van gewicht is volledig normaal en wees gerust: een groot deel hiervan raak je na de zwangerschap ook gewoon weer kwijt.

Verven

Ben je druk bezig om de babykamer in te richten en wil je daarbij ook de muren van een nieuw likje verf voorzien? Dan kun je dat laatste beter aan iemand overlaten. Los van het feit dat je je natuurlijk een beetje rustig moet houden, bevat verf gevaarlijke stoffen die je maar beter niet kunt inademen. De chemicaliën in de verf kunnen namelijk op de lange termijn schadelijk zijn voor je kindje. Neem je toch graag zelf de kwast in de hand, gebruik dan kalk die vrij is van chemicaliën of leemverf.

Concertbezoek en feestjes tijdens zwangerschap

Muziek kan rustgevend zijn voor je kleine ontdekkingsreiziger, ook wanneer hij of zich nog in je buik bevindt. Probeer echter evenementen waar harde muziek gespeeld wordt te vermijden. Muziek die boven de 90 decibel uitkomt, kan je baby schade toebrengen en zelfs tot een aangeboren gehoorbeschadiging leiden.

Twijfelgevallen

Vliegen

Heb je een zakenreis of wil je voor de geboorte nog even profiteren van een babymoon (nog één keer zonder baby op vakantie)? Indien je geen complicaties hebt tijdens je zwangerschap kun je meestal zonder problemen in het vliegtuig stappen. Wel is vliegen tijdens de zwangerschap niet altijd gemakkelijk. Zo zal je regelmatig naar het veel te krappe toilet moeten, zit je met een grote buik lang in dezelfde houding en is het tijdens de vlucht soms verplicht om de gordel te dragen, die niet altijd even prettig zal zitten (tip: doe hem vast onder je buik).

Nagels lakken

Veel nagellak bevat chemicaliën. Er is nog geen onderzoek gedaan naar de uitwerking van deze stoffen op je zwangerschap. Maar speel je graag op safe, dan koop je zogenoemde free nagellak, waarin geen of zo weinig mogelijk chemicaliën zijn verwerkt. Vaak staat er een getal bij (5 bijvoorbeeld, maar ook 10 of zelfs 12). Dat geeft precies aan hoeveel schadelijke stoffen zijn weggelaten. Ook bij nagellakremover is het raadzaam om even op de verpakking te kijken. Oplosmiddelen als aceton gaan bijvoorbeeld niet goed samen met een zwangerschap. Gel- en acrylnagels laat je beter helemaal links liggen, want deze bevatten nog meer chemicaliën dan nagellak.

Haar verven

Er wordt beweerd dat chemicaliën in haarverf via de hoofdhuid in de bloedsomloop terecht kunnen komen en zo het ongeboren kind kunnen schaden. Hard bewijs hiervoor ontbreekt echter. Maar waarom zou je het risico willen lopen? Wil je toch iets met je haar doen tijdens de zwangerschap? Kies dan voor highlights. Die komen namelijk niet in contact met de huid. Alternatief kun je tijdens je zwangerschap kiezen voor plantaardige haarverf, die vormt namelijk geen enkel gevaar voor je kleintje en is ook nog eens beter voor het milieu.

Zo, dat lijkt een hele waslijst, maar er zijn uiteindelijk maar heel weinig dingen die écht niet meer mogen. En dat heb je toch zeker wel over voor je kleine ontdekkingsreiziger? Veel dingen krijg je bovendien met wat passen en meten ook met een forse babybuik gewoon voor elkaar, zodat je ook tijdens je zwangerschap gewoon van het leven blijft genieten. Wij wensen je voor de komende maanden in ieder geval heel veel plezier!